W skład powiatu sztumskiego wchodzą Miasto i Gmina Sztum, Miasto i Gmina Dzierzgoń, Stary Targ, Stary Dzierzgoń i Mikołajki Pomorskie. Siedziba władz powiatu mieści się w Sztumie.

Obszar powiatu wynosi 730,8 km2, co stanowi 4 % całości powierzchni województwa pomorskiego.

Liczba ludności powiatu wynosi 43.834 mieszkańców (Miasto i Gmina Sztum - 18 649, Miasto i Gmina Dzierzgoń - 9 982 , Stary Targ - 6 846, Stary Dzierzgoń - 4 433 i Mikołajki Pomorskie - 3 929) czyli 2% ludności województwa. Gęstość zaludnienia wynosi 60 mieszkańców na 1 km2. Położony we wschodniej części województwa pomorskiego sąsiaduje z powiatem malborskim, kwidzyńskim, tczewskim, jak również trzema powiatami województwa warmińsko-mazurskiego tj. powiatem elbląskim, ostródzkim i iławskim. Wraz z powiatem malborskim, kwidzyńskim i nowodworskim tworzy tzw. grupę powiatów zawiślańskich województwa pomorskiego.

Na obszarze powiatu, położonego na północnym krańcu Pojezierza Iławskiego przeważa krajobraz pojezierny z bogatą szatą roślinną, urozmaiconą rzeźbą terenu oraz licznymi drobnymi zbiornikami wodnymi. Atutem powiatu sztumskiego są ekologicznie nieskażone tereny, lasy obfitujące w zwierzynę łowną - dziki, sarny, jelenie, oraz jeziora wspaniale nadające się do uprawiania wędkarstwa oraz sportów wodnych. W zachodniej części powiatu rozpościerają się fragmenty obszarów chronionego krajobrazu "Białej Góry" i "Rzeki Nogat", zaś w części środkowej Obszar Chronionego Krajobrazu "Rzeki Dzierzgoń" i "Jeziora Dzierzgoń".

Na południowo - wschodnim krańcu powiatu rozpościera się północna część Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego. W strukturze użytkowania terenu dominują użytki rolne oraz kompleksy leśne. Powiat sztumski cechuje się relatywnie dobrymi i średnimi warunkami glebowymi.